Zij ook

Ervaringen van moeders

Natuurlijk vertellen wij je graag dat Epi-no werkt. Maar lees je niet veel liever verhalen van ervaringsdeskundigen? Gelukkig kennen we veel tevreden moeders die graag vertellen wat zij van de geboortetrainer vinden.

Ervaringen van professionals

Ben je nieuwsgierig naar wat professionals zeggen? Wat de ervaringen van bijvoorbeeld verloskundigen, huisartsen en fysiotherapeuten zijn? Ook met deze specialisten staan wij in nauw contact. Hun reacties op (soms ook eigen gebruik van) de Epi-no lees je hier.

Video’s

     

Ervaringen van moeders

Kinderfysiotherapeut Carola aan het woord

“Zou Epi-no een scheur kunnen voorkomen? Dat wilde ik proberen!” Carola Eilander (28 jaar) is kinderfysiotherapeut. In mei 2013 is ze bevallen van haar eerste kindje. In de weken voorafgaand aan de bevalling trainde ze met Epi-no. “In het eerste …

Lees verder

“Zou Epi-no een scheur kunnen voorkomen? Dat wilde ik proberen!”

Carola Eilander (28 jaar) is kinderfysiotherapeut. In mei 2013 is ze bevallen van haar eerste kindje. In de weken voorafgaand aan de bevalling trainde ze met Epi-no. “In het eerste trimester van mijn zwangerschap las ik over de Epi-no. Samen met mijn vriend heb ik op internet gekeken wat het inhield. Ik vond het interessant, maar het was nog veel te vroeg om te starten met trainen. En ik had nog wat vragen… Gelukkig bleek in de plaats waar ik werk een consulente te zitten. Daar heb ik een afspraak mee gemaakt toen ik wat verder in mijn zwangerschap was. Geduldig heeft zij mijn vragen beantwoord en samen hebben we nog wat gebrainstormd over het product en de bevalling.”

“In het begin voelde het best gek…”

Carola startte met trainen. “Vanaf week 37 ben ik gaan oefenen. Elke dag zo’n 15 a 20 minuten rustig oefenen. Waarbij ik best wel eens een dagje heb overgeslagen. In het begin voelde het een beetje gek, maar gaandeweg raak je meer gewend aan de rekkingen.” De grootste drijfveer om dit te doen was voor Carola de verhalen die ze hoorde over nare bevallingen. “Mijn vriendinnen vertelden over uitscheuren en inknippen bij de bevalling en juist daarom was ik erg benieuwd naar de Epi-no. Zou die mij kunnen helpen om een knip of uitscheuren te voorkomen? Dat wilde ik proberen!”

“Ik stond zelfverzekerder in de bevalling”

Zo gezegd, zo gedaan. Maar de grote vraag is, heeft het Carola geholpen bij haar bevalling? “Het leek me een ‘baat het niet, dan schaadt het niet’ instrument en dat bleek te kloppen. De training heeft me bewuster gemaakt van het gebied. En me laten ervaren welk gevoel rekking geeft. Zo stond ik zelfverzekerder in de bevalling. Samen met de oefeningen van de zwangerschapsyoga heeft de Epi-no ervoor gezorgd dat ik rustig bleef. Ik heb heel bewust kunnen bevallen. Dit duurde in totaal 13 uur en ik heb 40 minuten persweeën gehad.”

“Ik gebruik Epi-no zeker weer!”

Ook na de bevalling heeft Carola ervaren dat trainen van je bekkenbodem effect heeft. “Als fysiotherapeut weet ik hoe belangrijk de stabiliteit van je bekken is voor je hele bewegingsapparaat. Hoe minder klachten in dit gebied, hoe sneller je algehele fysieke herstel. Ik kon al snel na mijn bevalling weer normaal lopen en eerder beginnen met rustig de stabiliteit van mijn bekken te trainen dan wanneer er schade was geweest.” Epi-no raadt ze dan ook zeker aan. “Je weet door het gebruik beter wat je te wachten staat en je kan bewuster je aandacht naar het gebied leggen tijdens de bevalling. Ik ben niet ingescheurd en heb geen knip gehad. Ik ben daarom ook goed hersteld na de bevalling. Epi-no gebruik ik bij een eventuele tweede zwangerschap zeker weer.”

Ieder op z’n roze wolk

Vorige week kregen wij een enthousiaste mail van Eva, een kersverse moeder van 34 jaar die nog maar kort geleden is bevallen van haar zoon. Zij heeft ter voorbereiding op de bevalling Epi-no gebruikt en wilde haar bijzondere bevallingsverhaal met …

Lees verder

Vorige week kregen wij een enthousiaste mail van Eva, een kersverse moeder van 34 jaar die nog maar kort geleden is bevallen van haar zoon. Zij heeft ter voorbereiding op de bevalling Epi-no gebruikt en wilde haar bijzondere bevallingsverhaal met ons delen. En ja, alleen het feit al dat ze de moeite neemt dit te vertellen, maakt dat ik de noodzaak voel – vanzelfsprekend met haar goedkeuren – om het door te vertellen. Want al is er maar één aanstaande moeder die er baat bij heeft, dan is mijn doel bereikt.

Eva: ‘Wat was ik blij toen ik begin januari ontdekte dat ik zwanger was van mijn eerste kindje. Toch realiseerde ik mij ook heel snel dat een natuurlijke bevalling voor mij niet zo vanzelfsprekend is. Ik heb namelijk de aandoening Lichen Sclerosis. Dat is een goedaardige huidaandoening van onder andere de vagina. Als gevolg hiervan verliest de huid in de loop der tijd zijn elasticiteit, voelt vast en strak aan en wordt wit van kleur. Een natuurlijke bevalling vergroot de kans op beschadiging en daardoor littekenvorming rondom mijn vagina waardoor de elasticiteit nog meer zal verminderen. Toch had ik mijn zinnen gezet op vaginaal bevallen. Het herstel schijnt veel voorspoediger te zijn dan een bevalling met behulp van een keizersnee. Mijn verloskundige verwees mij voor advies door naar mijn gynaecoloog.. “U kunt vaginaal bevallen; maar dan wel in het ziekenhuis. Wij hebben de kennis, kunde en materialen om de eventuele hechtingen te plaatsen en mochten er complicaties optreden, dan zijn wij snel bij”. Ik was blij met zijn reactie en de mogelijkheid die geboden werd om toch natuurlijk te bevallen.´

Gouden tip

‘Verder adviseerde de gynaecoloog mij om de Epi-no te gebruiken. Ik had hier nog nooit van gehoord en was verrast dat zoiets op de markt was. Met de Epi-no is het mogelijk de vagina en het geboortekanaal voorzichtig en geleidelijk op te rekken . Dit verkleint de kans op inscheuren tijdens de bevalling. Daar had ik wel oren naar en ik raakte bijzonder gemotiveerd om met de Epi-no aan de slag te gaan. In week 37 kon ik met de training beginnen. Dagelijks besteedde ik 30 tot 40 minuten met het oprekken van de vagina. Dit is trouwens meer dan officieel wordt geadviseerd. Het is niet de leukste training die er is; maar binnen 2,5 week had ik wel mijn doel bereikt en kon een ballon met een diameter van 9,5 cm rustig uitduwen. Vol vertrouwen ging ik de bevalling tegemoet.

In zwangerschapsweek 39,5 was het zover. Om 10.15 uur braken mijn vliezen en om 13.53 uur, na een persfase van slechts 8 minuten is mijn zoon thuis geboren. Tijd om ondertussen naar het ziekenhuis te gaan, was er niet. Hij woog 3220 gram, had een apgar score 10 en een hoofdomtrek van 36 cm. Ik kon niet geloven dat ik zo snel en gemakkelijk bevallen was. Mijn missie was 100% geslaagd; een gezonde zoon ter wereld gebracht, op natuurlijke wijze en zonder inscheuren!´

Eva’s tips:

‘Voor alle vrouwen die graag met behulp van de Epi-no zich willen voorbereiden op een natuurlijke bevalling de volgende tips:

  • Wees consequent en train iedere dag. Een half uurtje per keer is al voldoende.
  • Zoek een rustige ruimte en probeer zo ontspannen mogelijk de tijd door te brengen. Een boek of de tv kunnen de gedachten helpen verzetten.
  • Gebruik een beetje glijmiddel (op waterbasis!) voor het inbrengen van de ballon.
  • Meet na elke training de diameter van de ballon op. Dit kan een extra steuntje in de rug zijn om door te gaan.
  • Streef naar progressie; elke dag weer iets meer oprekken.
  • Hou het einddoel in de gaten. Want hoe verder je komt in de Epi-no training, hoe zelfverzekerder je de bevalling tegemoet kunt zien!’

Eva vertelt verder: Ik ben nu inmiddels een paar weken moeder en kijk nog steeds met ontzettend veel plezier terug op mijn bevalling die wonder boven wonder thuis heeft kunnen plaatsvinden en niet in het ziekenhuis. Ook herstel ik snel en kan optimaal genieten van mijn zoon. Dat geluk gun ik iedere vrouw. Daarom raad ik iedere zwangere vrouw de Epi-no aan en mag dit verhaal met alle liefde de wereld in worden gestuurd’.

J.E.

Because I trained daily with Epi-no I did not feel so helpless in view of the oncoming birth.”

Lees verder

16 days before my calculated date of delivery I started training. As it was slightly difficult to train alone I asked my husband to help me. The first training unit took only about 8 minutes as it was quite strenuous and I reached my threshold of pain after only a few minutes of pumping. At that point of time I found it difficult to believe that I would manage to pump up the balloon to its full size in only 10 to 14 days. The training unit on the following day proved to be more pleasant and lasted over 10 minutes. With each day I got more experienced and found it easier to withstand the pain, I visibly noticed the positive training effect. One thing I would like to mention at this point is the fact that due to the daily training I was able to reduce my fear of the oncoming birth.

Horror Stories

It was my first pregnancy and the “horror reports” from women among my friends and relatives who had already given birth to children kept on going through my mind during the whole pregnancy. My sister had a real trauma of the birth. I remember well that she was not able to sit down for weeks and it was quite obvious just how much pain she was suffering. This overshadowed the experience of birth and for a long time she could hardly imagine having another child.

Like training for an exam

Training with Epi-no gave me the feeling of doing something active to make delivery easier. I had found a possibility to get myself prepared and I did not feel so helpless in view of the oncoming birth. It was obvious that I was making progress and with each individual training unit I managed to pump up the balloon even more without feeling great pain, at the same time being aware of the fact that the tissue was being stretched to adapt to the increasing size. The training units with Epi-no were like learning for an examination, conveying a feeling of self-assurance and trust in myself to pass this exam with my increasing understanding.

No episiotomy

Unfortunately I did not have the chance to train for two weeks. When I realised that what I was feeling were not pains announcing the oncoming birth, but the real labour pains, my first thought was: “Now I have not even managed to pump up the ball completely”. At that point of time I had reached a training level of about 6-7 cm. In the following night my husband and I drove to the hospital. In the delivery room I told my midwife that I had trained with Epi-no and in the pauses between the contractions we talked about its application and effects. I told her that I would only give my consent to an episiotomy in an absolute emergency, as I was convinced of the advantages of this device, despite the fact that I had not been able to complete training.

No problems

Early in the morning of the 10th of December our baby girl Sophie was born. No episiotomy was necessary – I only had a small tear which the doctor sewed with a few stitches. My midwife who came to examine me the next day (I was an outpatient) told me that it was only a minute tear. And I did not have any problems with that either. One thing I must say is that our daughter Sophie was a relatively large baby.

No pain

I am convinced that without Epi-no I would have had more than just a minute tear. My experience with EPI·NO was therefore highly positive. In the event of a next pregnancy I will definitely train with Epi-no again. Sophie is a wonderful baby and we love her deeply and cannot imagine life without her. I am sure that I was able to enjoy the first weeks of her life with her so positively because I had no severe pain at all.

Julia

Het was een heftige bevalling, maar het is me gelukt met de Epi-no en zonder knip of scheur!

Lees verder

Ik vind dat men in Nederland nogal snel besluit tot een knip. Ik wilde de kans hierop voor mijn eigen bevalling verminderen. Via mijn yogalerares kwam ik in aanraking met Epi-no. Deze techniek sprak mij bijzonder aan. Hoewel ik het lastig vond om mijn bekkenbodemspieren te trainen, ervaarde ik oefenen met Epi-no als een goede voorbereiding op mijn bevalling.

Ik bleef kalm

Toen het zover was en ik mocht gaan persen, was het moment van “het-hoofdje-staat” niet heel pijnlijk. Ik herkende dit gevoel van mijn Epi-no training en bleef daardoor vrij kalm. Na ruim een uur werd mijn zoontje van 3530 gram geboren. Ik was niet uitgescheurd of ingeknipt, dus daar was ik ontzettend blij mee. Al die ‘enge’ verhalen van mijn vriendinnen zijn me gelukkig bespaard gebleven. Ik vertel iedereen die ik ken (als zij in verwachting zijn) van mijn positieve ervaring met Epi-no. Als er ooit een tweede komt, zou ik zo weer met Epi-no oefenen!

Ariella

Ik heb nu als eerste in mijn familie een snelle persfase gehad. Dankzij de Epi-no.

Lees verder

In december 2006 beviel ik thuis van onze prachtige dochter. De laatste maanden van mijn zwangerschap hoorde ik van Epi-no. Het klonk “to good to be true”… Ik was sceptisch maar besloot toch om me met Epi-no voor te bereiden op de bevalling. Vanaf week 37 ben ik begonnen met trainen en de progressie leek langzaam te verlopen. Bij het oprekken van het geboortekanaal kwam ik tot ongeveer 8,5 cm. En bij de bevalling, bij de uitdrijving, perste ik mijn dochtertje kort uit waarna zij na 16 minuten geboren was.

Snel herstel

Ik ben de eerste in onze familie met zo’n snelle en relatief gemakkelijke persfase. Voor mij is dit het bewijs dat Epi-no zijn werk heeft gedaan. Daarnaast ben ik niet uitgescheurd of ingeknipt, waardoor ik snel herstelde van de bevalling en meteen kon genieten van onze nieuwe uitdaging als kersverse ouders. Over een aantal weken wil ik weer beginnen om mijn bekkenbodemspieren te oefenen. Ik geef toe dat ik de oefeningen tijdens mijn zwangerschap niet echt sympathiek heb gevonden, maar voor zo’n bevallingservaring is het zeker de moeite waard geweest.

Esther

Door Epi-no werd mijn angst om nog een knip te krijgen veel minder. En dat gebeurde ook niet…

Lees verder

In juli 2006 is mijn tweede kindje geboren. Om weer zwanger te zijn ervaarde ik als spannend, vooral gezien mijn eerste en zware bevalling. Tijdens die bevalling was ik uitgescheurd en moest er een grote knip gezet worden. De kraamtijd was voor mij helemaal niet leuk omdat ik alleen maar kon liggen en veel napijn had. Mijn grootste angst was dat ik dit nog een keer moest meemaken.

Ik was rustig en ontspannen

Via mijn verloskundige werd ik geattendeerd op de Epi-no. Ik vond het trainen met de Epi-no goed te doen. En wat nog mooier was, ik kreeg ontzettend veel zelfvertrouwen doordat ik vrij snel progressie boekte. De angst om een knip te krijgen, werd minder omdat ik vertrouwen had in het feit dat ik mijn lichaam op een veilige en voorzichtige manier had voorbereid. Toen de bevalling zich aandiende, was ik ook heel rustig en ontspannen. Na een kleine zes uur werd mijn dochter van 3850 gram geboren. Ik had tijdens de uitdrijvingsfase van vijf minuten maar één pers nodig om mijn dochter ter wereld te brengen. En zonder uit te scheuren of knip!

Linda

De Epi-no biedt geen garantie, maar in mijn geval weet ik zeker dat ik er profijt van heb gehad.

Lees verder

Ik heb een makkelijke zwangerschap gehad. Maar mijn bevalling vond ik zwaar. Op het moment suprème dacht ik dat ik gek werd van de pijn, maar het cliché is waar… als je eenmaal je kind in handen hebt, ben je (bijna) alles vergeten. Van te voren zag ik niet op tegen de bevalling. Zoveel vrouwen zijn al bevallen, dat moest ik toch ook kunnen? Maar door de ervaringsverhalen van vriendinnen was ik toch wel zenuwachtig geworden. Ik was bang voor de knip. Ook hoorde ik van hun kwaaltjes na de bevalling, zoals pijnlijke hechtingen en urineverlies na een grote lachbui. Dat wilde ik voorkomen. Via via hoorde ik van Epi-no en vond het de moeite waard om het uit te proberen.

Drie weken getraind

Ik moet toegeven dat ik met vriendinnen gelachen heb over het inbrengen van een ballonnetje. De eerste training vond ik ook lastig. Ik moest over een drempel heen om het de eerste keer in te brengen. Deed ik het wel goed? Tot hoever kan het ballonnetje gaan? Voelt de baby er niks van? Maar na twee dagen heel voorzichtig proberen, ging het steeds makkelijker. De uitleg in de handleiding was erg handig. Ik ben drie weken voor de uitgerekende datum begonnen met ‘trainen’.

Ingeleid

Mijn bevalling is niet natuurlijk begonnen. Mijn zoon had geen haast om ter wereld te komen. Ik ben 16 dagen na de uitgerekende datum in het ziekenhuis ingeleid met een infuus. Omdat ik gewend was om het ballonnetje dagelijks in te brengen en te trainen, merkte ik dat ik het niet vervelend vond dat (assistent-)gynaecologen wilden voelen hoever de ontsluiting was. Ik lag twee dagen voor de bevalling in het ziekenhuis, dus ik heb veel verschillende doktoren aan mijn bed gehad. Door de Epi-no had ik genoeg zelfvertrouwen.

Slechts twee kleine hechtingen

Het was een korte bevalling (5 uur), maar wel met een weeënstorm. Dat was erg heftig. Mijn persfase duurde slechts zes minuten. En als de gynaecoloog niet nog bezig was geweest met het afronden van een andere bevalling een kamer verderop, dan had ik het nog sneller kunnen doen. Terwijl ik hoog aan het puffen was omdat ik nog niet mocht persen, riep mijn man dat hij al de haartjes kon zien. Grote paniek en de gynaecoloog werd snel opgepiept. Toen ik eenmaal ‘toestemming’ kreeg om te persen, was dat heerlijk. De gynaecoloog was achteraf verbaasd dat ik niet uit- of ingescheurd was. Er waren slechts twee kleine hechtingen nodig.

Noortje Driessen

Mijn goede ervaring zorgt ervoor dat ik de Epi-no de volgende keer weer zou gebruiken.

Lees verder

Drie weken voor mijn uitgerekende datum ben ik gestart met de training met de Epi-no. Mijn bekkenbodemspieren bleken erg goed te zijn. Het geboortekanaal was een ander verhaal. Ik vond het best pittig om de rek op te voeren en in de eerste dagen kwam ik niet verder dan zo’n 3 cm. Gelukkig heb ik de moed niet verloren en ben ik doorgegaan met de oefeningen. Ik trainde zelfs twee keer per dag zo’n half uur per sessie. Na twee weken kwam ik op 6,5 cm en na 3 weken op ruim 8 cm!

Internetten tijdens de bevalling

Omdat mijn vliezen al wat eerder gebroken waren, moest ik bevallen onder gynaecologische begeleiding. In het ziekenhuis vertelde ik de gynaecoloog nog vóórdat de persfase begonnen was over het bestaan van de Epi-no en mijn training met dit apparaat. Ik zei hem dat ik tot 8 cm was gekomen en dat ik hoopte zo een knip te kunnen vermijden. De gynaecoloog vertelde me dat hij hoe dan ook geen voorstander was van een knip. Omdat hij er nog nooit van had gehoord, heeft hij terwijl ik bezig was met de laatste ontsluitingscentimeters de site van Epi-no opgezocht.

Zonder inscheuren

De persfase duurde onverhoopt te lang. Een knip in combinatie met de vacuümpomp leek toch onvermijdelijk. Zelfverzekerd als ik was door het gebruik van de Epi-no ben ik met de gynaecoloog nog eens in discussie gegaan over de knip en na ‘lang’ beraad besloot de gynaecoloog om het zonder knip te proberen. Wonderbaarlijk genoeg kon achteraf geconstateerd worden dat ik na de geboorte van mijn zoon niet ingescheurd was.

Mijn zelfvertrouwen bespaarde me een knip

Na mijn ervaring met de Epi-no kan ik niet hardmaken dat de Epi-no daadwerkelijk de reden is geweest dat ik niet ingescheurd ben. Ik kan wel met overtuiging zeggen dat ik nooit de discussie met de gynaecoloog was aangegaan over wel of geen knip als ik niet zo zelfverzekerd was geweest. Het feit dat ik tot 8 cm was gekomen met de trainingen gaf me veel zelfvertrouwen en heeft me een knip bespaard. Uiteraard speelde de conditie van mijn zoon hierin een cruciale rol. Als hij niet zo sterk was geweest, dan zou de gynaecoloog zonder tijd voor discussie een knip hebben gezet om hem zo spoedig mogelijk te verlossen. Kortom, ik heb een goede ervaring met de Epi-no en zou het apparaat bij de geboorte van een volgend kindje zeker weer gebruiken.

Tamar

Al tijdens het oefenen ontdekte ik hoe elastisch mijn lichaam is. Ik raad Epi-no aan iedereen aan.

Lees verder

Ik begon de Epi-no te gebruiken in het begin van week 38 van mijn eerste zwangerschap. Ik heb de geboortetrainer bijna dagelijks gebruikt en kwam tot 7 cm. Mijn bevalling duurde in totaal 12 uur en de persfase duurde ongeveer 20 minuten. Na een paar keer persen was mijn zoon al geboren. Het verschil dat oefenen met de Epi-no maakte was voor mij enorm.

Zonder stress geboren

Tijdens het oefenen met de Epi-no besefte ik hoe elastisch mijn lichaam eigenlijk is. Hierdoor kreeg ik het vertrouwen dat bevallen echt mogelijk is. Het gaf me ook zekerheid dat ik mijn lichaam dit aankon. Voor mijn bevalling heb de gynaecoloog daarom gevraagd om al het mogelijke te doen om niet te hoeven inknippen. En tijdens de persfase had ze goed nieuws; ik kon echt natuurlijk bevallen! Ik merkte dat ik genoeg power had om te persen, maar vanwege de positie op het bed had ik niet genoeg houvast voor mijn voeten. Toen heb ik de gynaecoloog toch maar gevraagd om een klein knipje te maken om me te helpen. Ze deed wat ik vroeg en met de volgende perswee was mijn zoon geboren. Hij kwam er perfect uit! Zijn hoofdje was rond, zijn lichaamskleur was roze, hij had totaal geen stress gehad gedurende de bevalling en het eindigde dus allemaal heel goed.

Na de bevalling merk je zeker resultaat

Hoewel ik slechts een paar hechtingen van het inknippen had, kon ik goed merken dat dit mijn herstel niet ten goede kwam, De pijn die het veroorzaakte was behoorlijk groot. Daarom betreur ik achtreraf weleens dat ik de Epi-no niet regelmatiger heb gebruikt. Want dan had ik de bevalling wellicht zonder knipje kunnen doen. Ik kan de Epi-no iedereen aanraden. Voor de bevalling kan niemand weten hoeveel het zal helpen, maar na de bevalling merk je zeker resultaat.

Libby

I would definitely use the Epi-no again. My recovery was perfect. I highly recommend the Epi-no!!

Lees verder

It’s worth it and I would definitely use it again!! I had a smooth uncomplicated labor and delivery and was very confident going into the whole situation because I had trained with the Epi-no. I had no drugs and did everything on my own. I was fully dilated two hours after my water broke. And only 3 pushes and 19 minutes later, Juliet arrived healthy and beautiful. Her APGAR scores were 9 and 10. I had absolutely no tearing or stitches. I did push on my hands and knees so that might have had something to do with not tearing as well. It was wonderful and my recovery was perfect. The midwife who delivered Juliet said that I did great and she was very happy with my delivery. Hope this helps other women! And yes, it’s almost comical to use at the beginning but as long as you are comfortable with your own body . . . you shouldn’t be afraid to use the Epi-no.

Hilda Douma

De oefeningen hebben mij veel vertrouwen in mijn eigen lichaam gegeven. Ik ben net bevallen van ons tweede kindje.

Lees verder

De vorige keer – toen ik de Epi-no niet heb gebruikt – had ik een totaalruptuur. Dit keer ging het veel beter. Ik had een gaaf perineum, geen schaafwondje niks, en dat terwijl mijn dochter in Aaa (gezichtje naar boven) werd geboren. Geweldig! Mijn verloskundige, die ook de eerste keer de bevalling deed, zag een duidelijk verschil in oprekken. Sowieso hebben de oefeningen mij veel vertrouwen in mijn eigen lichaam gegeven (ik kwam bij 39 weken tot 9,5 cm), dat was misschien wel het belangrijkste effect.

Judith Donker

Ik gebruikte de Epi-no om voor mijn tweede bevalling te oefenen in de pijn te ontspannen.

Lees verder

Eigenlijk vind ik het onzin om te ‘trainen’ voor een bevalling. Kom op zeg, er worden al tienduizenden jaren kinderen geboren, dus een vrouwenlichaam zal er vast wel helemaal vanzelf geschikt voor zijn. Toch heb ik tijdens mijn tweede zwangerschap een Epi-No aangeschaft. Tijdens de geboorte van mijn eerste heb ik namelijk bijzonder lang moeten persen zonder dat er echt schot in de zaak kwam. Ik durfde niet mee te persen. Pas toen de verloskundige me na twee uur persweeën vertelde dat ze na de volgende wee een knip zou zetten, heb ik alles durven geven en dóór de pijn kunnen gaan. Alles beter dan een knip!

De Epi-no heeft geholpen

Door die ervaring zag ik nogal tegen mijn tweede bevalling op. Ik was vooral bang dat ik ditmaal een minder geduldige verloskundige zou treffen, die eerder in zou grijpen. En dat wilde ik absoluut niet. De Epi-No wilde ik niet gebruiken om te ‘trainen’, maar meer om vóór de bevalling te gewennen aan de pijn en te proberen om in de pijn te ontspannen. En dat heeft naar mijn idee geholpen. Mijn dochter is na een ontspannen ontsluiting en een klein halfuurtje persweeën zonder enige kleerscheuren ter wereld gekomen. Ze bleek een negenponder.

Daniëlle

Ik heb door de epino vertrouwen gekregen in dat mijn kind er door heen kon. Ik zat op het laatst op 10 cm.

Lees verder

Uiteindelijk wel een kleine knip gehad, maar dat kwam vooral door de stress op het eind en gebruik van zuignapje, denk ik. Bij volgende bevalling (binnenkort) ga ik zeker weer de epino gebruiken.

Marina

Eerst vond ik het wel een beetje gênant. Maar elke dag kwam ik een beetje verder en dat gaf me zoveel zelfvertrouwen. Ik wist nu dat ik die bevalling fysiek en mentaal aan kon.

Lees verder

Toen ik zwanger was en het blije nieuws vertelde, kwam een vriendin naar me toe en zei: “Geef een gil wanneer je in week 37 zit, dan heb ik nog een goede tip voor je.” Ik wist niet waar ze het over had, maar in die week vroeg ik haar er wel naar. Zij vertelde me toen over Epi-no. “Je gebruikt een blauw ballonnetje wat je opblaast om te oefenen op je bevalling.” Ik dacht dat ze een grapje maakte. Maar ze was serieus. En omdat zij zo mooi bevallen is, zonder enige scheur en lange uitdrijfperiode, gaf ik haar het voordeel van de twijfel. Ze vertelde me namelijk dat Epi-no hiervoor had gezorgd.

Ik was heel zeker

Ik kocht Epi-no via het internet en startte met oefenen. En natuurlijk vond ik het eerst best wel gênant. Als ik het ballonnetje dan een klein beetje opgepompt had, durfde ik het eerst helemaal niet naar buiten te geleiden. Maar na een dag of drie – en heel veel giechelende telefoongesprekken met mijn vriendin – begon ik aan het oefenen te wennen. Ik durfde de ballon steeds verder op te blazen en kwam in de periode vlak voor de bevalling tot wel 8 centimeter. Dat gaf mij zo’n zelfvertrouwen! Ik wist nu namelijk zeker dat persen tijdens het bevallen nu ook wel moest lukken. Zelfs het even wachten en ontspannen. Hoe dat aanvoelt had ik nu immers al zelf ervaren. En kunnen oefenen!

Ik wist wat ik moest doen

Na 41 weken was het pas zover. Ik kreeg weeën en kon gaan bevallen. Binnen zes uur is Joep geboren. Het was een droombevalling – in hoeverre je daar dan van kunt spreken – want mijn uitdrijvingsperiode duurde ook nog eens slechts 20 minuten. Ik weet zeker dat dit door het oefenen met Epi-no komt. Ik heb in die oefenweken namelijk geleerd te vertrouwen op mezelf. Alle horrorverhalen die ik van tevoren had gehoord, was ik helemaal vergeten. Ik was ook helemaal niet gestrest. Bij het persen dacht ik zelfs… Hee ja, dit ken ik! En juist dat zelfvertrouwen heeft mij een bijzondere en vooral ook gezonde bevalling bezorgd. Zonder knip of scheur.

Mijn vriendinnen ook

Na mijn positieve ervaring hebben mijn vriendin en ik nog drie andere zwangere vriendinnen overgehaald te gaan oefenen met Epi-no. En raad eens? Ze zijn allemaal zonder knip bevallen! Ik vind dit eigenlijk zo geweldig dat ik elke verloskundige aanraad er met cliënten over te praten. Want Epi-no werkt echt. Mijn vriendinnen en ik leveren het bewijs!

Andrea

Mijn dochter is geboren met haar handen naast haar schouders en toch ben ik niet ingescheurd. Daarom raad ik Epi-no aan iedereen aan!

Lees verder

“Een half jaar geleden is mijn dochter geboren. Ik heb mijn thuisbevalling om meerdere redenen als bijzonder ervaren. Ten eerste had ik al 2 centimeter ontsluiting toen de verloskundige me wilde strippen. Uiteindelijk is mijn kindje na 6 uur geboren. En nu komt de tweede bijzondere bijkomstigheid: ik hoefde maar 12 minuten te persen. Dit was kort, maar wel erg spannend: mijn dochter werd namelijk met haar handen omhoog – naast haar schouders – geboren. Desondanks heb ik geen scheurtje opgelopen (en dat is bijzonderheid drie)!”

Blij verrast

“Na de bevalling voelde ik me heel goed. Ik stapte zelfs zo van bed om te douchen. Ook de verloskundige en de kraamverzorgster stonden perplex. Ze hadden niet verwacht dat ik niet in zou scheuren en dat ik zo fit zou zijn. Ik weet ondertussen zeker dat ik mijn vlotte bevalling en het snelle herstel aan het oefenen met Epi-no te danken heb. Ik ben op tijd begonnen en heb in totaal een maand geoefend. Mijn verloskundige en de kraamverzorgster zijn trouwens overtuigd! Ook zij raden Epi-no nu aan iedere zwangere vrouw aan.”

Ervaringen van professionals

Kinderfysiotherapeut Carola aan het woord

“Zou Epi-no een scheur kunnen voorkomen? Dat wilde ik proberen!” Carola Eilander (28 jaar) is kinderfysiotherapeut. In mei 2013 is ze bevallen van haar eerste kindje. In de weken voorafgaand aan de bevalling trainde ze met Epi-no. “In het eerste …

Lees verder

“Zou Epi-no een scheur kunnen voorkomen? Dat wilde ik proberen!”

Carola Eilander (28 jaar) is kinderfysiotherapeut. In mei 2013 is ze bevallen van haar eerste kindje. In de weken voorafgaand aan de bevalling trainde ze met Epi-no. “In het eerste trimester van mijn zwangerschap las ik over de Epi-no. Samen met mijn vriend heb ik op internet gekeken wat het inhield. Ik vond het interessant, maar het was nog veel te vroeg om te starten met trainen. En ik had nog wat vragen… Gelukkig bleek in de plaats waar ik werk een consulente te zitten. Daar heb ik een afspraak mee gemaakt toen ik wat verder in mijn zwangerschap was. Geduldig heeft zij mijn vragen beantwoord en samen hebben we nog wat gebrainstormd over het product en de bevalling.”

“In het begin voelde het best gek…”

Carola startte met trainen. “Vanaf week 37 ben ik gaan oefenen. Elke dag zo’n 15 a 20 minuten rustig oefenen. Waarbij ik best wel eens een dagje heb overgeslagen. In het begin voelde het een beetje gek, maar gaandeweg raak je meer gewend aan de rekkingen.” De grootste drijfveer om dit te doen was voor Carola de verhalen die ze hoorde over nare bevallingen. “Mijn vriendinnen vertelden over uitscheuren en inknippen bij de bevalling en juist daarom was ik erg benieuwd naar de Epi-no. Zou die mij kunnen helpen om een knip of uitscheuren te voorkomen? Dat wilde ik proberen!”

“Ik stond zelfverzekerder in de bevalling”

Zo gezegd, zo gedaan. Maar de grote vraag is, heeft het Carola geholpen bij haar bevalling? “Het leek me een ‘baat het niet, dan schaadt het niet’ instrument en dat bleek te kloppen. De training heeft me bewuster gemaakt van het gebied. En me laten ervaren welk gevoel rekking geeft. Zo stond ik zelfverzekerder in de bevalling. Samen met de oefeningen van de zwangerschapsyoga heeft de Epi-no ervoor gezorgd dat ik rustig bleef. Ik heb heel bewust kunnen bevallen. Dit duurde in totaal 13 uur en ik heb 40 minuten persweeën gehad.”

“Ik gebruik Epi-no zeker weer!”

Ook na de bevalling heeft Carola ervaren dat trainen van je bekkenbodem effect heeft. “Als fysiotherapeut weet ik hoe belangrijk de stabiliteit van je bekken is voor je hele bewegingsapparaat. Hoe minder klachten in dit gebied, hoe sneller je algehele fysieke herstel. Ik kon al snel na mijn bevalling weer normaal lopen en eerder beginnen met rustig de stabiliteit van mijn bekken te trainen dan wanneer er schade was geweest.” Epi-no raadt ze dan ook zeker aan. “Je weet door het gebruik beter wat je te wachten staat en je kan bewuster je aandacht naar het gebied leggen tijdens de bevalling. Ik ben niet ingescheurd en heb geen knip gehad. Ik ben daarom ook goed hersteld na de bevalling. Epi-no gebruik ik bij een eventuele tweede zwangerschap zeker weer.”

Petra ter Veer, vroedvrouw

Iedere verloskundige zou een MamaTENS op zak moeten hebben “Van dichtbij het wonder ervaren van een geboorte en de transformatie begeleiden van een vrouw naar een moeder; die privileges heb ik als vroedvrouw. Ongelofelijk bijzonder. Iedereen is immers uniek en …

Lees verder

Iedere verloskundige zou een MamaTENS op zak moeten hebben

Petra ter Veer“Van dichtbij het wonder ervaren van een geboorte en de transformatie begeleiden van een vrouw naar een moeder; die privileges heb ik als vroedvrouw. Ongelofelijk bijzonder. Iedereen is immers uniek en zo ook iedere baring. Ik werk in de gemeente Overschie in Rotterdam en ervaar nog dagelijks dat geen dienst hetzelfde is. Het niet kunnen voorspellen hoe een baring gaat lopen en wanneer deze zal aanvangen, geeft een positieve spanning die ik als zeer prettig ervaar.

Door ervoor te zorgen dat een vrouw volledig zichzelf kan zijn en door goed naar haar te luisteren, bouw je in korte tijd een vertrouwensband op die de bevalling alleen maar ten goede zal komen. Dat vind ik het belangrijkste van mijn vak en als mijn cliënt met een positief gevoel terugkijkt op haar baring, is mijn doel bereikt. MamaTENS kan daarbij een handje helpen.”

Zelf pijn reguleren

“Iedere vrouw gaat op haar eigen wijze om met pijn. Een en ander is natuurlijk afhankelijk van het stadium waarin een vrouw zit in een baring. Daarnaast is het verschil in draagkracht bepalend, in hoeverre ondersteuning wordt geboden en hoe groot het vertrouwen is in het eigen lichaam.  MamaTENS is een effectieve methode van pijnstilling, die vrouwen de kans biedt zelf het heft in handen te houden tijdens de bevalling. Het apparaatje kan worden ingesteld op ieders persoonlijke wensen. Zodra de eerste wee zich aandient, kan de TENS al worden gebruikt. Het lichaam kan direct endorfine aanmaken, wat de mate van pijn nog meer doet afnemen. Groot voordeel ten opzichte van medicamenteuze methoden is dat je niet aan bed gebonden bent, maar kunt blijven bewegen. En de ervaring leert weer dat door te blijven bewegen, je vaak beter bevalt!”

Uit eigen ervaring

Petra ter Veer“Ik heb met veel plezier kennisgemaakt met MamaTENS. Ook de vrouwen die ik persoonlijk heb begeleid, zijn enthousiast over deze vorm van pijnverlichting. Het is een handzaam apparaat, makkelijk in gebruik en kan zowel thuis, als in een geboortecentrum of ziekenhuis worden toegepast. De elektroden die op de rug van de cliënt worden aangebracht, zijn herbruikbaar. Mede door de relatief lage kosten, hebben wij besloten het zelf in de praktijk aan te bieden. Ik hoop van harte dat de zorgverzekeraars lucht krijgen van deze bijzondere methode van pijnbestrijding en ertoe kunnen bijdragen dat de MamaTENS voor een grotere groep vrouwen toegankelijk wordt. Aan mij zal het in ieder geval niet liggen.”

Januari 2013.

Het verhaal van Marianne Wigbers, verloskundige

Gaaf …en daar gaat het gebeuren. Ze aarzelt niet, ze haalt heel diep adem en duwt met al haar kracht.‘Pers maar door Anna, dat doe je goed.’ Het is vertrouwen wat ik zie, in zichzelf, en in haar lichaam. -Ik …

Lees verder

Gaaf

…en daar gaat het gebeuren. Ze aarzelt niet, ze haalt heel diep adem en duwt met al haar kracht.‘Pers maar door Anna, dat doe je goed.’

Het is vertrouwen wat ik zie, in zichzelf, en in haar lichaam.
-Ik kan dit! Ik wil dit en ik doe dit, omdat ik weet dat ik het kan, dat het kan.-
Voor mij is het spannend, spannender dan anders, misschien nog wel spannender dan alle andere keren.
Ik wil het ook heel graag, dat ze het bewijst, aan mij, aan al die anderen, maar vooral aan zichzelf.
Ik vaar mee op haar vertrouwen. Zij kan het, zij wil het, zij doet het, omdat we weten dat het kan.
Anna, de heldin in dit verhaal.

Ruim twee jaar geleden, stond ik hier ook. -Hoewel het bed toen met het hoofdeinde richting het raam stond, bedenk ik me nu.- Ik coachte haar door een dikke anderhalf uur persweeën, de zon kwam op, door de kier in het gordijn stroomde het daglicht naar binnen en een eivormig babyhoofdje met blonde haartjes werd geboren. Naast het hoofdje zag ik eerst een paar minuscule vingertopjes, waarna er een schattig klein handje verscheen. Ik zag in dat het passen en meten werd, en ik zag hoe het ietsje inscheurde. Voorzichtig begeleidde ik het gehele lijfje in een vloeiende ronde beweging naar buiten en liet moeders aanpakken. Het meisje huilde zelfs al voor de beide beentjes, hakjes, voetjes en teentjes, -tegelijk met een hele plens vruchtwater, opluchting en blijdschap- het bochtje namen. Een ontwikkeling volgens het boekje. De moederkoek volgde snel, het feest was compleet.
Tot ik inspecteerde hoeveel hechtingen er nodig waren.

‘Dit is iets wat ik niet thuis kan hechten,’ zei ik.
‘Dat geeft niet hoor,’ zei dappere Anna, ‘het is niet anders.’
‘Het vermoeden van een Totaalruptuur,’ meldde ik de gynaecoloog.
De onaangename ontdekking van de ruptuur drukte op mijn maag en ik had zin om ergens heel hard en vloekend tegenaan te schoppen. Ik bestelde een ambulance, vernam dat het nog wel even kon duren en we probeerden net te doen of het geen drama was. In de tussentijd legden we baby Reza aan de borst, aten een beschuitje met roze muisjes, hielpen Anna in een schoon T-shirt en zochten wat toiletspullen bij elkaar.
Anna hield moed, zij bood de ambulancebroeders zelfs koffie aan, iets wat vriendelijk lachend werd afgeslagen.
Nadat ik ze had uitgezwaaid, liet ik mijn humeur nog verder onder het nulpunt zakken en gooide al het ongebruikte instrumentarium met kracht terug in mijn verloskoffer. Wat een kater, na zo een leuk feestje.
‘Tjongejonge wat een K*T-bevalling.’ zei ik tegen de kraamverzorgster, terwijl wij samen de inderhaast verlaten kraamkamer weer omtoverden tot een gezellig schoon en fris slaapvertrek.
Anna zelf klaagde nauwelijks, en beleefde een heerlijke zomerse kraamweek op het verhoogde bed voor het openstaande raam.

Halverwege haar tweede zwangerschap bespraken we allerlei mogelijke scenario’s, waarbij het pijnlijke fenomeen ‘uitscheuren’ niet werd overgeslagen.
‘Hoe weet ik, dat het deze keer niet weer gebeurd?’
‘Kan ik het voorkomen?’
‘Moet ik dan perse worden ingeknipt?’
‘Mag ik wel weer thuis bevallen?’
‘Wat kan ik er zelf aan doen?’

Ik probeerde alle vragen zo goed mogelijk te beantwoorden en had net iets gelezen over een hulpmiddel wat ‘Epi-no’ heette. Waarbij ‘Epi’ voor de afkorting van Episiotomie (inknippen)staat en ‘No’ in dit geval voor ‘niet’.
Epi-no. Niet Inknippen, een methode waarbij je oefent met een opblaasbare siliconen ballon. Het klonk bijna al te simpel en ik wist niet precies wat ik er van kon verwachten, maar we namen het besluit er eentje te bestellen.

… daar sta ik dan, slechts een enkele wee verwijderd van het moment suprême. Opgelet, ik spreek mijzelf toe. Opgelet.
‘Pers nog maar een keer Anna, het gaat heel goed.’
Anna houdt niet in, ze haalt nogmaals heel diep adem en gebruikt alle kracht om haar baby verder te persen.
Vertrouwen, in zichzelf, en in haar lichaam.
-Ik kan dit! Ik wil dit en ik doe dit, omdat ik weet dat ik het kan, dat het kan.-

In de laatste zwangerschapsmaand had Anna dagelijks met het ballonnetje geoefend en mij daar onbevangen van op de hoogte gehouden. De oefening bleek even simpel als doeltreffend. Enige gêne moest wel overwonnen worden, om te beginnen bracht ze de lege ballon een klein stukje de vagina in en pompte hem daarna een miniem stukje op. De opgeblazen ballon duwde ze vervolgens, door kracht te zetten met haar bekkenbodemspieren, weer naar buiten. Iedere dag pompte ze de diameter iets groter.
In de wetenschap dat het breedste gedeelte van een bijna-geboren-babyhoofdje ongeveer negen centimeter meet, was die grootte het uiterste streven. Halverwege de maand, zo om en nabij de vijf, zakte de moed haar iets in de schoenen. Het was wat pijnlijk, ze wilde niets forceren en nam een paar dagen time out.

… de opening wordt inmiddels geheel gevuld met het gemouleerde kruintje. Vijf centimeter doorsnede schat ik zo, de huid staat op spanning, maar ziet nog prachtig roze -wat verloskundigtechnisch inhoudt: goed doorbloed, dus ruimte om door te gaan-. Het giert wat omhoog en omlaag van mijn maag naar mijn keel, mijn eigen kringspier heb ik volledig aangespannen.
‘Rustig aan, rustig aan. Het gaat hard zat.’
Ik zeg het tegen Anna, en ook tegen mezelf. ‘Rustig aan.’ De wee zakt wat af. Dat geeft ons de gelegenheid om te hergroeperen. ‘Nieuwe warme natte doeken!’ De kraamverzorgster rent al.
Hartje luisteren, onderlegger verschonen, handschoenen aantrekken, scharen en klemmen schikken.
Voorzichtig voel ik met het topje van mijn wijsvinger langs het randje, rond het gehele hoofdje is nog ruimte. Ik krijg een verse warme doek aangereikt en plaats deze strategisch tegen het opgerekte gebied.
‘Oh, prettig.’ Anna heeft de ogen gesloten, wappert met haar handen en wiebelt met haar tenen, en lijkt volkomen relaxed te wachten op de dingen die komen gaan.
Dat vertrouwen, dat het kan, dat het gaat passen, ik kijk er met bewondering naar.

‘Tien centimeter!’
Anna kwam de spreekkamer binnenlopen en vormde met haar handen triomfantelijk een rondje, de vingertoppen en duimen tegen elkaar. ‘Tien!’
Met nog een week te gaan tot de uitgerekende datum, had ze haar target bereikt en ze was er blij om. Het lukte haar om het ballonnetje op te pompen tot de gewenste grootte en het vervolgens voorzichtig weer naar buiten te duwen.
‘Goed hè?’
Ik vond het goed, en was zeker blij met haar geloof in het ballonnensysteem, maar kon dat unheimische gevoel onder in mijn buik niet helemaal negeren. Kun je een opgeblazen ballonnetje vergelijken met het geboren worden van een babyhoofdje, gevolgd door het lijfje, misschien tegelijk met opgeslagen armpjes en puntige elleboogjes? De vorm, de hardheid, de draaiing, het oude litteken.

… de opening vult zich meer en meer, en ik laat Anna puffen.
‘Zuchten meid, niet meer persen, alleen maar zuchten.’
Ik zucht met haar mee en houdt de warme doek tegen de steeds witter wordende huid. Ik zet me schrap, wat haarscheurtjes ontstaan. Ik vind het helemaal niet makkelijker gaan, niet soepeler, of elastischer, dat valt me tegen. Anna wil doorpersen en zet weer kracht, geen gedraal zegt haar houding. Ze is lenig genoeg om over haar buik heen te kijken en daar herkent ze opeens het bolletje met blonde haartjes.
‘Ik zie het, ik zie het komen, ik zie het hoofdje!’
‘Ho, ho ho.’
Dan passeert het breedste gedeelte. Het voorhoofdje, neusje, kinnetje, Anna perst en zucht en kijkt, ik houd mijn adem in. Ik zie geen vingertjes, geen handje, het hoofdje draait een schoudertje verschijnt.
Het gaat lukken, het gaat lukken. Ik denk het eerst, en zeg het dan hardop.
‘Het gaat lukken!’ Mijn stem slaat er van over, maar Anna wist het al. Ze grijpt naar haar kind en trekt het naar zich toe.
Hallelujah.
Daar is Mila.
Ik wacht niet op de placenta, mijn vochtige doek gebruik ik meteen als poetslap. Ik wil het zien, zeker weten, en wel nu. De kraamverzorgster richt op mijn verzoek de lamp. Een haarscheurtje in de linkerschaamlip, daar zal een hechting in moeten. Ik poets nog een keertje voorzichtig voor een kritische inspectie. Is dat werkelijk het enige?
Ja, verder helemaal gaaf.
GAAF!
Ik moet even zitten.
Wat een prachtige bevalling, en wat een mooi beroep. Mag ik even huilen? Of is dat ongepast.
Epi-no of niet, ze wist dat ze het kon, en ze deed het gewoon.
‘Zullen we koffie zetten?’ vraagt Anna.
Mijn heldin.
@poldervroedvrouw
okt 2012

 

 

 

Andrea Pilz, bekkenfysiotherapeut vertelt…

Ik help vrouwen met klachten rondom seksualiteit “Sinds 6 jaar werk ik als bekkenfysiotherapeut in een particuliere praktijk in Kampen. Door mijn subspecialisme seksuologie komen in de praktijk veel vrouwen met pijnklachten bij het vrijen (dyspareunie) of vaginistische klachten. Deze …

Lees verder

Ik help vrouwen met klachten rondom seksualiteit

“Sinds 6 jaar werk ik als bekkenfysiotherapeut in een particuliere praktijk in Kampen. Door mijn subspecialisme seksuologie komen in de praktijk veel vrouwen met pijnklachten bij het vrijen (dyspareunie) of vaginistische klachten. Deze groep vrouwen heeft een gemeenschappelijk probleem: een teveel aan onwillekeurige spanning van de bekkenbodemspieren.

Een overactieve bekkenbodemspier kan veroorzaakt worden door diverse mechanismen. Het niet kunnen en durven ontspannen bijvoorbeeld, angstig zijn voor pijn, bang zijn dat het niet lukt of zich minderwaardig voelen. Het zijn allemaal mogelijke redenen die een rol kunnen spelen bij het ontstaan (en in stand houden) van deze klachten. Uiteindelijk kan dit ook de intimiteit met de partner aantasten en daarmee de kwaliteit van leven voor deze vrouwen. Reden te meer voor hen om een gespecialiseerde behandelaar te zoeken.”

Kan Epi-no iets bijdragen?

“Tijdens patiëntenoverleg met een verwijzende gynaecoloog uit het ziekenhuis, kwam ik in aanraking met Epi-no. Omdat Epi-no ook gebruikt wordt als geboortevoorbereiding bij vrouwen met angst voor de bevalling, ontwikkelde zich bij ons het idee om Epi-no ook als aanvullende therapiemogelijkheid aan te bieden voor vrouwen met angst voor pijn tijdens het vrijen. Met name het zachte materiaal en de vorm van de ballon spraken mij aan. Ik kan mij goed voorstellen dat dit, in combinatie met de zichtbare controle van het gebruik van de bekkenbodem musculatuur via de drukmeter, een goede aanvulling kan zijn op al bestaande oefenvormen.”

In de praktijk

“Inmiddels heb ik meerdere vrouwen behandeld met Epi-no en deze als optie geïntegreerd in mijn behandeling. Ik gebruik hiervoor Epi-no Libra, zowel bij vrouwen met dyspareunie-klachten als bij vrouwen met vaginisme. De reacties van mijn patiënten zijn positief. Door de mogelijkheid om de ballon in je eigen tempo in kleine en gecontroleerde stappen met lucht te vullen onder controle via de drukmeter, is het mogelijk om de bekkenbodemspieren veilig en adequaat te leren ontspannen. Het materiaal van de ballon (medisch siliconen) biedt comfort bij het gebruik. Alles bij elkaar geeft dit het vertrouwen in het eigen lichaam terug en de mogelijkheid om van seksualiteit te kunnen genieten. Het gebruik van de Epi-no Libra voor vrouwen met dyspareunie klachten en vaginisme staat echter nog in de kinderschoenen, en daarom zie ik uit naar nader wetenschappelijk onderzoek.”

Augustus 2012.

De bevalling van Iris Lensveld, verloskundige,

Zelfs mijn eigen verloskundige was onder de indruk. Zij zei dat ik perste alsof ik al wist hoe het tijdens een bevalling allemaal werkt “Een vriendin van mij beviel zonder knip of scheur van een negenponder. Dus toen ik voor …

Lees verder

Zelfs mijn eigen verloskundige was onder de indruk. Zij zei dat ik perste alsof ik al wist hoe het tijdens een bevalling allemaal werkt

“Een vriendin van mij beviel zonder knip of scheur van een negenponder. Dus toen ik voor het eerst zwanger was, vroeg ik haar meteen hoe ze dat had gedaan. Ze vertelde enthousiast over Epi-no en hoe ze met de geboortetrainer geoefend had. Ik vond dit eerlijk gezegd een beetje eng klinken. Maar toen een andere vriendin me precies hetzelfde vertelde over haar bevalling, besloot ik Epi-no ook te proberen. Helemaal omdat ik als verloskundige dan meteen ervaring op kon doen. Dat helpt niet alleen mij, maar ook alle andere vrouwen in mijn praktijk.”

Ik wist precies wat ik moest doen

“Zo gezegd zo gedaan. Ik vond oefenen met Epi-no in het begin erg spannend en ik moest wennen aan het gevoel, maar na een tijdje ging het steeds beter. Ik voelde me zekerder. Uiteindelijk heb ik dat tijdens mijn bevalling ook gemerkt. Niet alles verliep soepel. Integendeel! De uitdrijvingstijd was bij mij best wel lang, meer dan een uur. Maar opeens was er die herkenning. Ik voelde wat ik met het oefenen met Epi-no ook had gevoeld. En toen wist ik precies wat ik moest doen om het laatste stukje persen vlot te laten verlopen. En dat viel ook mijn verloskundige op. Zij was vooraf best sceptisch over het oefenen met Epi-no, maar na mijn bevalling is ze zo positief geworden dat ze heeft besloten zelf de geboortetrainer ook te gebruiken als ze zwanger raakt.”

Profijt voor en na de bevalling

“Mijn verloskundige zei dat ze het gevoel had dat ik perste alsof dit mijn tweede bevalling was. Alsof ik wist wat er zou gaan gebeuren. En ik ben er zelf van overtuigd dat Epi-no ervoor heeft gezorgd dat ik geen vacuüm nodig heb gehad. En daarom heb ik ook na mijn bevalling geoefend met Epi-no. Ik merk hierdoor dat alles al snel weer aanvoelde zoals het was. En dat vind ik een tweede pluspunt van Epi-no, want met een kleintje ben je hartstikke druk en wil je zoveel mogelijk met je kindje doen. Door mijn ervaring zal ik in de Liv Verloskundigen-praktijk Epi-no zeker aanraden. Niet alleen voor de bevalling, maar ook bij vrouwen die last hebben van urineverlies na hun bevalling. Ik heb er namelijk zoveel profijt van gehad. Dat gun ik iedere zwangere vrouw.”

Jeroen Dijkstra, gynaecoloog

Ook bij overactiviteit van de bekkenbodemspieren biedt Epi-no uitkomst. Juist omdat vrouwen door de drukmeter precies kunnen zien wat ze doen.

Lees verder

Ook bij overactiviteit van de bekkenbodemspieren biedt Epi-no uitkomst. Juist omdat vrouwen door de drukmeter precies kunnen zien wat ze doen.

“Ik werk als gynaecoloog bij Isala Klinieken in Zwolle en ben in die hoedanigheid al een tijdje geïnteresseerd in Epi-no. Maar mijn belangstelling komt wellicht uit een onverwachte, andere hoek. Ik ben namelijk gespecialiseerd op het gebied van seksualiteitsproblemen. Denk aan vaginisme en pijn bij het vrijen. Ik werk dus veel samen met en voor vrouwen die geen onder- maar juist overactieve bekkenbodemspieren hebben. Spieren die reflexmatig plotseling aanspannen en daardoor problemen veroorzaken. Epi-no kan ook deze vrouwen helpen.”

Ontspannende werking

“Ik werk veel samen met bekkenfysiotherapeuten. Twee van hen werken inmiddels met cliëntes die Epi-no libra, de trainer met feedback, gebruiken om hun spieren te leren ontspannen. Dit werkt trouwens anders dan met een geboortetrainer. Epi-no libra is niet op te rekken tot de grootte van een babyhoofdje en deze trainer bevat een drukmeter. Hierop kunnen vrouwen aflezen hoe goed ze hun bekkenbodemoefeningen uitvoeren. Het fijne is dat wanneer de overactiviteit plotseling terugkeert, want dat gebeurt soms met seksuele klachten die onbewust aanwezig zijn, vrouwen opnieuw hun klacht kunnen tegengaan. Ik vind dat dit ook de drijfveer van een arts moet zijn. Het comfort van hetgeen je voorstelt aan je patiënt. Daarnaast is het psychologische effect wat het kan hebben belangrijk; dat is waar ik naar kijk. Want vertrouwen terugwinnen staat aan de basis van herstel voor de vrouwen die ik behandel.”

Je ziet wat je doet en dat werkt!

“Natuurlijk zijn er ook andere oefenballonnen op de markt. Epi-no libra heeft een aantal voordelen. Door de bijzondere vorm is deze bijvoorbeeld makkelijk in te brengen. Een ander groot voordeel is de patiëntcontrole; vrouwen bepalen zelf hoe ver ze gaan met hun oefeningen en in welk tempo ze dit uit- en opvoeren. Dat geeft meer vertrouwen. Precies wat deze vrouwen nodig hebben, want juist dat geloof in het kunnen van hun eigen lichaam zorgt ervoor dat hun klachten uiteindelijk zullen verdwijnen. Het verbaasde me daarom ook niet dat ik hoorde dat een cliënte van de bekkenfysiotherapeut waar ik mee samenwerk zoveel baat bij Epi-no heeft dat het gelukt is weer pijnvrij te vrijen. Ze is nu zwanger. En vertelde meteen dat ze Epi-no ook gaat gebruiken als voorbereiding op haar bevalling.”

Ferbruari 2012

Willeke Klerks, doula

Ik heb gemerkt dat de Epi-no vrouwen enorm kan helpen om hun bekkenbodem te ontspannen.

Lees verder

Wat is een doula eigenlijk?

WillekeRoos-10x15Wanneer je op zoek bent naar wat extra steun tijdens je zwangerschap en bevalling kun je aan een doula denken. Wat is een doula?
Een doula kan het best omschreven worden als een zwangerschaps- en bevallingscoach. Het is een ervaren en kundige vrouw, die je op een niet-medische manier ondersteunt tijdens de zwangerschap, de bevalling en de periode erna. In de voorgesprekken tijdens de zwangerschap vertelt zij je alles over de geboorte van je kindje en de keuzen die je daarbij kunt maken. Specifieke wensen ten aanzien van de bevalling kunnen worden verwoord in een geboorteplan dat je samen met haar op kunt stellen. Als je bevalling is begonnen, dan komt ze naar je toe op het moment dat jij dat wilt en ze blijft bij je totdat je kindje geboren is. Ze helpt je dan onder meer met ontspannen en de ademhaling.
Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat deze vorm van constante begeleiding tijdens de geboorte onder andere leidt tot een kortere duur van de bevalling en tot minder ingrepen en behoefte aan medische pijnbestrijding.

Willeke is bijna 3 jaar geleden haar eigen doula praktijk begonnen. Zij is werkzaam in Haarlem en omgeving als gecertificeerd doula en heeft veel aanvullende kennis met betrekking tot acupressuur en homeopathie tijdens de zwangerschap en bevalling.
Willeke: ‘Zelfs na 3 jaar ben ik soms nog verrast dat ik als doula zoveel kan betekenen voor barende vrouwen en hun partners. Mijn cliënten gaan door de goede voorbereiding met veel vertrouwen en een goed gevoel de bevalling in. En dat ik er op dat moment ook nog bij ben om hen met raad en daad ter zijde te staan, zorgt ervoor dat de bevalling tot hun tevredenheid én vlot verloopt. ’

Regelmatig raadt Willeke de Epi-no aan bij haar cliënten. ‘Ik heb gemerkt dat de Epi-no vrouwen enorm kan helpen om hun bekkenbodem te ontspannen. Vrouwen weten het vaak van zichzelf wanneer zij een gespannen bekkenbodem hebben, soms zelfs met klachten van vaginistische aard. De Epi-no kan dan wonderen doen! Door op tijd beginnen met trainen ter voorbereiding op de bevalling merkt een vrouw dat de spier soepeler wordt en dat zij zelf in staat is om de spier te spannen en vooral ook; te ontspannen! En die ontspanning is zo belangrijk voor de bevalling.
Mijn enthousiasme over de resultaten van de Epi-no hebben ervoor gezorgd dat ik voorlichtingspunt voor Haarlem en omstreken ben geworden, zodat ik vrouwen persoonlijk kan uitleggen hoe de Epi-no werkt’.

Wil je meer weten over de doula praktijk van Willeke Klerks,
kijk dan eens op: www.geboortecoaching.nl.

Caroline, huisarts

Epi-no was een tip van mijn kapper. Maar ook ik ben enthousiast. Want ik beviel zonder scheur.

Lees verder

Met je hoofd in de wolken door je eerste zwangerschap. Bijna met verlof, je laat je nog even lekker vertroetelen bij de kapper. Kijkend in de spiegel vraag je je af wat er van je overblijft na de bevalling? Alsof de kapper je gedachten kan lezen vraagt hij: “ Ken je eigenlijk de Epi-no?” Geen idee waar hij het over heeft, maar er flitsen wel meteen allerlei gedachten door mijn hoofd. Als verloskundig actief huisarts weet ik maar al te goed wat een epi is, een knip…. Ik moet er niet aan denken. Ik heb er zelf de nodige gezet, maar niemand hoeft in mijn bekkenbodem te knippen! En uitscheuren wil ik ook niet, terwijl ik weet dat de helft van de mensen inscheuren, en dat percentage voor 1e kinderen nog veel hoger ligt. Voor mij geen ravage als het even kan!

Het was het dubbel en dwars waard

Wat is het dan? De Epi-no?” vraag ik. Hij begint enthousiast te vertellen, zijn vriendin had hem gebruikt. “Het is een ballonnetje waarmee je je bekkenbodem oprekt, en ze is zonder kleerscheuren bevallen!”. Hij vertelt ook dat ze voor de bevalling best bang was dat hoofdje wat er uit moest komen op de een of andere manier, maar door de Epi-no vertrouwen kreeg. Ik werd meteen enthousiast. Ik heb getraind, vond het niet altijd even leuk, maar ben wel zonder een scheurtje bevallen, dus het was het dubbel en dwars waard! Ik had ook geen angst om in te scheuren, geen angst om te persen, want die ballon was per slot van rekening ook al een heel eind gekomen. Het maakte dat ik me goed kon ontspannen tijdens de bevalling, ontsloot als een speer, en dat is wat je graag wil!

Jolande Brom, vroedvrouw

Mijn cliënte heeft dankzij de Epi-no haar zoon zonder hechtingen op de wereld gezet.

Lees verder

Mijn cliënte was op de Epi-no geattendeerd door haar zus die ergens gelezen had dat dit bestond. Ze vroeg mij om informatie. Het was haar eerste zwangerschap en als yoga-lerares was zij zich heel bewust van haar lichaam en wat er allemaal stond te gebeuren nu zij zwanger was.

Geen hechtingen!

Vanaf de 28e week is zij met de Epi-no gaan oefenen en heeft dat trouw een paar keer per week volgehouden. Toen de bevalling zich aankondigde, was zij net als elke andere eerstbarende, toch erg bang voor de weeënpijn. Met hulp van haar moeder en partner en natuurlijk van mij als vroedvrouw heeft zij zich door de nacht heen gezucht. De eerste 6 cm vlotten niet zo snel, maar nadat zij zich in haar bevalbad had gesetteld en haar lichaam in het warme water liet zweven, kwamen al snel de eerste persweeën opzetten. Gezien de omvang van de buik heeft het toch nog bijna 2 uur geduurd voordat het kereltje zich liet zien. Tristan werd onder water geboren. Toen de mama eenmaal uit het water kwam, konden we het perineum inspecteren, maar ondanks het kolossale geboortegewicht van 4250 gram had mama geen hechtingen nodig. Dankzij de Epi-no.

Elisabeth Bil, fysiotherapeute

Ik hoor van vrouwen die de Epi-no gebruikt hebben dat ze er veel zelfvertrouwen door krijgen.

Lees verder

In mijn cursussen zwangerschapsyoga breng ik altijd de Epi-no onder de aandacht. De meeste vrouwen vinden het als ze er nog nooit eerder over gehoord hebben vreemd: ‘is dat nou wel nodig, wat een gedoe en het ging toch altijd ook zonder dit apparaat’ zijn veelgehoorde reacties. Mijn eigen eerste reactie was vergelijkbaar. Maar het feit dat het voortkomt uit de zoektocht van vrouwen om zich te willen voorbereiden op de geboorte van hun kind en de doorgang van hun kind door de vagina wekte mijn interesse. Verder hoor ik van vrouwen die het gebruikt hebben dat ze er veel zelfvertrouwen door krijgen/kregen. Daarnaast is het opmerkelijk dat de persfase vaak daadwerkelijk korter duurt na het oefenen met de Epi-no en ook beter verloopt.

“Oefenen is mij niet vreemd”

Bovenstaande betreft het oefenen in de weken voor de bevalling met het oprekken van de vagina en het persen. De mogelijkheid daarnaast om ook de bekkenbodem te trainen is uiteraard ook zeer zinvol: ik geef zelf bekkenbodemworkshops met oefeningen, maar de feed-back van de Epi-no geeft mogelijk net die stimulans om er iets meer aandacht en tijd aan te besteden.

“Ik raad het aan”

In de praktijk is het oefenen met de Epi-no confronterend: de meeste vrouwen vinden het eerst echt gedoe. Ik denk dat het heel veel scheelt dat ze voor de bevalling hiermee kunnen oefenen. Dit geeft de kans om met het gevoel om te leren gaan en hoe te ademen en ontspannen in plaats van ‘terug te trekken’. Vrouwen zeggen soms ook: ‘toen de bevalling daar was herkende ik het gevoel en wist ik wat ik moest doen om te ontspannen en goed te blijven ademen’. Verder helpt het oefenen soms ook om de angst weg te nemen dat het kind er niet doorheen zou kunnen. Toen ik zelf beviel van mijn 2 kinderen, nu 13 en 8 jaar, wist ik nog niet van het bestaan van Epi-no. Ik had het zeker willen proberen en raad het vrouwen aan.

Desiree Lesscher, verloskundige

Omdat onze ervaringen zo positief zijn, ondersteunen we vrouwen die Epi-no willen gebruiken.

Lees verder

Het afgelopen jaar hebben wij een aantal vrouwen begeleid die de Epi-no voor hun bevalling wilden gebruiken. Omdat de resultaten zo positief waren, ondersteunen wij vrouwen die op dit moment overwegen de Epi-no te gebruiken. In onze wachtruimte liggen folders over Epi-no zodat de zwangere in ieder geval kennis ermee kan maken. Bij een selectieve groep vrouwen brengt onze praktijk dit hulpmiddel onder de aandacht als de indruk bestaat dat een vrouw extreem angstig is voor de bevalling. Maar ook als de vrouw aangeeft altijd niet te kunnen ontspannen in het gebied van de vagina of als ze aangeeft incontinentieklachten te hebben. We bespreken hoe de Epi-no werkt en wisselen van gedachten of dit voor haar een goede methode is ter voorbereiding op de bevalling.

Goed in contact met het onderlichaam

Het is van groot belang voor het verloop van de bevalling dat de zwangere vrouw goed contact heeft met haar onderlichaam. In deze drukke tijd is het niet voor iedereen vanzelfsprekend dat dit aspect van het lichaamsbewustzijn is ontwikkeld. De Epi-no is een goede methode om heel concreet het lichaamsgevoel in dit gebied te vergroten en bewust de spieren te gebruiken. Door dit bewustzijn te vergroten in de bekkenbodem en de geboorte-uitgang op te rekken, krijgt de aanstaande moeder meer zelfvertrouwen. Dit geeft haar de kracht om haar eigen aandeel in de bevalling vol vertrouwen tegemoet te zien en vaak ook als positief te ervaren.

Betere apgarscore voor de baby

Behalve deze psychologische effecten die het gebruik van de Epi-no naar onze ervaring heeft, zien wij dat ook op fysiologisch niveau de vrouwen beter zijn voorbereid. De bekkenbodem is langzaam opgerekt in de laatste weken van de zwangerschap en zal daardoor minder vaak letsel oplopen tijdens de passage van de baby. De voordelen die voor de baby worden besproken in de literatuur kunnen wij nog niet door ervaring onderschrijven, maar zijn wel voorstelbaar. Dat wil zeggen: een kortere uitdrijving met een betere apgarscore voor de baby.

Ook profijt na de bevalling

Behalve ter voorbereiding op de geboorte zijn er ook de voordelen voor de moeder na de bevalling. Op de na-controle bij zes weken kijken wij altijd of vrouwen weer goed hun bekkenbodem kunnen aanspannen en ontspannen. Wij zien dat veel vrouwen hier moeite mee hebben; in plaats van de bekkenbodem worden vaak de bilspieren aangespannen. Verwaarlozing van deze spiergroep kan op latere leeftijd incontinentieklachten veroorzaken. Om dat te voorkomen denken wij dat het trainen met de Epi-no voor en na de bevalling vrouwen helpt om een gezonde spiertonus in de bekkenbodem te verkrijgen.

Ariane van Geijn, antroposofisch verpleegkundige

Epi-no is een goed hulpmiddel om je gesterkt te voelen in je fysieke en geestelijke kunnen.

Lees verder

Ik ben antroposofisch verpleegkundige en geef yogales aan zwangere vrouwen. Daarom geef ik voorlichting over het gebruik van de Epi-no en verkoop deze geboortetrainer ook. Toen ik op een avond van een van mijn cursisten hoorde over het bestaan van Epi-no wist ik direct, hier heb ik al tijden naar uitgekeken! Ik kon niet wachten om na de les naar de site te gaan. De volgende ochtend had ik een afspraak met de importeur.

Waarom was ik direct enthousiast?

Na vele jaren les geven aan zwangeren werd ik soms moedeloos. Veel vrouwen die zich prima hadden leren ontspannen – door middel van verschillende ademtechnieken en houdingen – en mede daardoor heel goed de ontsluitingsweeën konden opvangen, kwamen bij het persen toch nog in het medische circuit terecht. Met als gevolg dat zij heel ambivalent naar de bevalling terugkeken. Ik vond dit zo rot voor die jonge moeders… dit zou toch anders moeten kunnen? Je wilt als kersverse moeder je niet beperkt in je lichaamsbeweging voelen.

Twee keer slim

Voor mij is de grote waarde van Epi-no de combinatie van je op fysiek niveau voorbereiden en je hierdoor gesterkt voelen in je lichamelijke en geestelijke kunnen. Het groeien naar zelfvertrouwen – lichamelijk en emotioneel – en je geestelijk kunnen openstellen voor wat je straks letterlijk gaat ontvangen, is voor mij de weg. Epi-no is hierbij een goed hulpmiddel.

Goede zorg voor je bekkenbodem

Bij de voorlichting, die ik met veel plezier geef wanneer iemand een Epi-no komt bekijken of kopen, leg ik sterk de nadruk op het mild blijven trainen van de bekkenbodemspieren. Ook wanneer je het baringskanaal met Epi-no geleidelijk gaat oprekken in de weken voor de geboorte. Na de geboorte van je kindje is het heel belangrijk om de bekkenbodem iets fanatieker doch geduldig weer te trainen. Epi-no kan hier (tijdelijk) een zeer goed hulpmiddel bij zijn, omdat je met het ballonnetje in je vagina meer gefocust bent op deze onzichtbare spiergroep. Met de Epi-no Delphine Plus is er bio feedback die vrouwen, die zeker willen weten of ze “het wel goed doen”, geruststelt door een uitslaande wijzer bij aanspanning van de bekkenbodemspieren.

Een stevig en flexibel fundament

Ik raad iedereen aan de bekkenbodem dagelijks te blijven onderzoeken en trainen. Epi-no is dan niet meer nodig, want je weet op een gegeven moment of je het goed doet; het aanspannen van de bekkenbodem maar ook het ontspannen van de bekkenbodem. Je zou toch nooit in een huis willen wonen waarvan het fundament instabiel is? Zo moet je ook kijken naar je eigen behuizing, je lichaam. Met een stevig, flexibel fundament – je bekkenbodem – voel je je thuis in je lichaamshuis!

Januari 2012

Nazette Smith, verloskundige

Ik ontmoet veel vrouwen die tegen hun bevalling opzien, ze hebben geen vertrouwen in hun eigen lijf. Met Epi-no hoop ik juist deze vrouwen nog beter te kunnen helpen.

Lees verder

Ik heb al een aantal jaar een eigen praktijk in Den Haag, verloskundigepraktijk LIFE. Ik had via via over Epi-no gehoord en de nieuwsbrief gelezen. Naar wat ik hoorde en las klonk het allemaal erg interessant. Maar eigenlijk wist ik niet zoveel over het ontstaan van de geboortetrainer. En ik vroeg me toch wel af: waar komt deze vandaan? Voor mij is het namelijk erg belangrijk dat ik weet waar iets vandaan komt, voordat ik ermee ga werken. Toen ik hoorde hoe het verhaal achter Epi-no in elkaar zat, was ik om: het idee om te oefenen op je bevalling past namelijk perfect bij mijn visie om vrouwen hier goed op voor te bereiden. Daarom ben ik sinds januari 2012 officieel voorlichting- en verkooppunt voor Epi-no.”

Slim voorbereiden op de bevalling

“Tijdens een goed gesprek met de leverancier en nadat ik zelf onderzoek heb gedaan, ben ik erachter gekomen dat Epi-no is gemaakt naar het voorbeeld van een oud Afrikaans gebruik. Afrikaanse vrouwen bereiden zich intensief voor op hun bevalling door gebruik te maken van kalebassen van verschillende groottes om hun spieren en weefsel in het bekkenbodem gebied te trainen en te versoepelen. Een Duitse arts heeft ervoor gezorgd dat dit principe werd vertaald naar een slim ‘apparaat’ waarmee vrouwen kunnen oefenen op de uitdrijving. En daarmee is Epi-no meteen een ideaal hulpmiddel voor mijn praktijk. Ik ontmoet veel vrouwen die tegen hun bevalling opzien.
Ze hebben geen vertrouwen in hun eigen lijf en zijn bang voor uitscheuringen.

Met Epi-no neem je angsten weg

“Ik bespreek met elke cliënte een geboorteplan en probeer de cliënten in mijn praktijk zo goed mogelijk te coachen naar een natuurlijke bevalling. Daarom heb ik besloten met Epi-no te gaan werken. Met de Epi-no kunnen zij de veranderingen die hun lichaam ondergaat tijdens de bevalling veel beter opvangen. Met deze geboortetrainer kunnen zij alvast ervaren hoe de uitdrijving aanvoelt. Hiermee hoop ik hun angsten tijdens de echte uitdrijving voor een groot deel weg te kunnen nemen. Mijn eerste cliënte die de Epi-no in gebruik wil nemen, heeft zich al aangediend. Binnenkort kan ik dus ook de ervaringen van mijn eigen cliënten delen met andere zwangere vrouwen en mijn vakgenoten. Ik verheug me erop de positieve resultaten van de Epi-no binnen verloskundigepraktijk LIFE binnenkort te ervaren en te delen.”

Februari 2012.